Visuele metaforen – 13 februari 2014
SERIE De taal voorbij: beeld ! #7
– Visual metaphor in advertising and product design –
donderdag 13 februari, 20:00 – 22:15 uur
locatie: Pakhuis de Zwijger in Amsterdam
Een metafoor is een uitermate krachtig middel om een punt te maken. “Voetbal is oorlog,” zei ooit coach Rinus Michels, en met deze metafoor riep hij in drie woorden zijn visie op hoe voetbal gezien moest worden.
Volgens Lakoff en Johnson (Metaphors We Live By, 1980) hebben we metaforen zelfs nodig om überhaupt te kunnen conceptualiseren; met andere woorden, mensen denken in metaforen. Met taal scheppen we virtuele beelden waarin en waarmee we kunnen reflecteren en communiceren. Op een razendsnelle, instante wijze.
Niet vreemd dat er dus ook een fenomeen als visuele metaforen bestaat. Cartoonisten, illustratoren, regisseurs, reclamemakers, maar ook productontwerpers maken er dankbaar gebruik van om ervoor te zorgen dat kijkers snel specifieke associaties krijgen bij politici, begrippen, filmpersonages en producten. In de reclame voor Samsonite begrijpen we in één oogopslag dat de koffers van dit merk onverwoestbaar zijn. En, iets subtieler, de vormgeving van de Senseo koffiemachine kan ons doen denken aan een butler die altijd met een dienblad voor ons klaar staat. De kijker wordt actief uitgenodigd het feitelijke beeld te bekijken en bijna direct zich ook het idee dat daarmee opgeroepen wordt eigen te maken. En beide vinden moeiteloos hun weg naar talige expressie.
In een duo-presentatie gaan Charles Forceville (in het Nederlands) en Nazli Cila (in het Engels) aan de hand van voorbeelden in op factoren die een rol spelen bij succesvolle visuele metaforen in respectievelijk het promoten en ontwerpen van producten. Een wereld van beelden waar we moeiteloos, als van nature, over kunnen spreken.
Charles Forceville is docent en onderzoeker bij de afdeling Mediastudies, Universiteit van Amsterdam. Hij schreef Pictorial Metaphor in Advertising (Routledge 1996); en co-redigeerde Multimodal Metaphor (Mouton de Gruyter 2009, met Eduardo Urios-Aparisi) en Creativity and the Agile Mind (Mouton de Gruyter 2013, met Tony Veale en Kurt Feyaerts). Forceville publiceert en doceert onder meer over woord-beeldrelaties in reclame, (documentaire) film, animatie en strips. Zie http://muldisc.wordpress.com/
Nazli Cila is onderzoeker aan de Faculty of Industrial Design Engineering aan de TU Delft, waar ze in september 2013 promoveerde. In haar proefschrift, Metaphors We Design By, analyseerde ze hoe produkten door hun vormgeving een metaforische lading kunnen krijgen, en onderzocht ze hoe ontwerpers betere produktmetaforen zouden kunnen ontwikkelen. Haar belangrijkste onderzoeksinteresses zijn betekenisgeving in design, creatieve processen, en productesthetiek. Zie http://www.io.tudelft.nl/en/organisation/personal-profiles/phd-candidates/cila-n/
gerelateerde artikelen:
resultaten van de workshop: Metaphor – DIY
recensie van de avond http://trendslator.nl/2014/02/visuele-metaforen/
verslag van het event: Is het een metafoor?
